Yüksek Kan Şekeri (Hiperglisemi) ve Diyabetik Ketoazidozun Tehlikeleri

Yüksek kan şekeri, bilinen diğer adıyla hiperglisemi, kan şekeri seviyesinin 250 mg/dl (13,9 mmol/l) üzerinde olduğu bir durumdur. Bu seviyelerin aşırı yükselmesi, acil müdahale gerektiren bir durum olabilir ve potansiyel olarak hayatı tehdit eden diyabetik koma riskini de beraberinde getirir.

Yüksek kan şekeri belirtileri arasında yorgunluk, aşırı susuzluk, artan idrara çıkma ihtiyacı ve bulantı bulunur. Bu durumun başlıca nedeni, vücutta insülin eksikliğidir.

Diyabetik ketoazidoz ise, genellikle diyabetli bireylerde görülen bir durumdur. Nefesin tatlı kokması, derin nefes alıp verme ve bulantı, tip 1 diyabet hastalarında sıklıkla görülen bu durumun belirtileri arasındadır. Tip 2 diyabet hastalarında ketoazidoz daha az görülür; ancak hiperglisemik hiperosmolar sendrom riski vardır. Bu da hayati tehlike arz eden, acil müdahale gerektiren bir durumdur.

Diyabet hastalarının çoğu, yüksek kan şekeri seviyelerini kendileri dengeleyebilirler. Diyabet uzmanları, insülin kullanan hastalara düzenli olarak bir düzeltme planı sunarlar. Bu plan, hangi kan şekeri seviyelerinde ne kadar düzeltici insülinin enjekte edilmesi gerektiğini gösterir.

Not: Bir öğün sonrası erken dönemde insülin düzeltmesi yapılması önerilmez. Öğün esnasında enjekte edilen insülin hala aktif olduğundan, bu durum düşük kan şekeri riskini artırabilir. Kan şekeri yükseldiğinde, bir öğün sonrası insülin almanın ne zaman uygun olacağını diyabet ekibinize danışın.

1. Semptomlar: Yüksek Kan Şekeri Nasıl Anlaşılır?

Yüksek kan şekeri belirtilerinin hangi kan şekeri değerinden itibaren belirginleştiği kişiden kişiye değişir. Yüksek kan şekeri belirtileri arasında en yaygın olanları:

• Aşırı susuzluk
• Sık idrara çıkma
• Ağız kuruluğu
• Yorgunluk
• Görme bozuklukları
• Bulantı ve kusma
• Karın ağrısı
• İştahsızlık
• Nefesin tatlı kokması
• Derin nefes alıp verme (Kussmaul solunumu)
• Kramp
• Bilinç değişiklikleri

Derin nefes alıp verme ve nefesin tatlı kokması durumunda diyabetik ketoazidoz riski bulunabilir. Bu durum, acil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur.

2. Yüksek Kan Şekeri Nedenleri Nelerdir?

Kan şekeri değerlerindeki yükselme, çeşitli nedenlerle meydana gelebilir. Bazı nedenler tedavi tekniğine bağlı olabilir; örneğin, insülin pompasının infüzyon setinin uzun süre değiştirilmemesi ve insülinin etkinliğini kaybetmesi gibi. Diyabet yönetimi, kan şekeri seviyesinin yükselmesinde rol oynayabilir; örneğin, bir öğünün karbonhidrat içeriğinin yanıltıcı bir şekilde düşük tahmin edilerek çok az insülin enjekte edilmesi durumunda. Stres veya hastalık durumlarında da insülin ihtiyacı artabilir ve bu da kan şekeri seviyesini yükseltebilir.

3. Yüksek Kan Şekeri Nasıl Önlenir?

Çok yüksek veya çok düşük kan şekeri seviyeleri, alınabilecek belirli önlemlerle engellenebilir. Kişinin yanında her zaman bir “acil durum paketi” bulundurması önerilir. Bu pakette, dekstroz, insülin kalemi, ek insülin ampulü, insülin pompası için pil gibi diyabet tedavisinde ihtiyaç duyulabilecek malzemeler bulunmalıdır. Diyabet hastalığı hakkında çevrenizi bilgilendirmek de önemlidir. Bu sayede, yüksek veya düşük kan şekeri nedeniyle mola vermeniz gerektiğinde, çevrenizdekilerin durumu anlaması ve size yardımcı olması daha kolay olacaktır. Okul veya iş arkadaşlarınızın metabolik dengesizlikleri bildiğinde, daha ciddi acil durumlar önlenebilir.